Γράφει ο Θωμάγγελος Μιχαλάκης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Συλλόγων Οπτικών και Οπτομετρών Ελλάδος
Σε πρόσφατη μελέτη της Workbuzz αναφέρεται ότι «οι επιχειρήσεις που εστιάζουν στη δέσμευση προστασίας της αναπηρίας έχουν αύξηση των πωλήσεών τους 2,9 φορές και των κερδών τους 4,1 φορές ταχύτερα από τους ανταγωνιστές».
Μετά δε από έρευνα της Mastercard, που διεξήχθη μεταξύ 15 και 21 Δεκεμβρίου 2022 στην Αυστραλία, προκύπτει ότι οι επιδόσεις μιας επιχείρησης σε θέματα πολυμορφίας, ισότητας και συμπερίληψης, ασφάλειας και βιωσιμότητας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στις αγοραστικές αποφάσεις των καταναλωτών.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι Αυστραλοί θα ξοδέψουν χρήματα σε επιχειρήσεις που δίνουν προτεραιότητα στην πολυμορφία (55%), τη βιωσιμότητα (59%) και στην ασφάλεια δεδομένων (69%). Αυτό σημαίνει ότι επιχειρήσεις οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των πελατών στον συγκεκριμένο τομέα κινδυνεύουν να χάσουν πελάτες και έσοδα.
Πόσο έτοιμες είναι σήμερα οι ελληνικές επιχειρήσεις για να εξυπηρετήσουν άτομα με αναπηρία όρασης;
Στη χώρα μας το 55% των ατόμων με oπτική αναπηρία δυσκολεύονται να ψωνίσουν στο σούπερ μάρκετ και το 43% σταμάτησαν να επισκέπτονται κάποιο κατάστημα επειδή δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν!
Πόσο εύκολο είναι να ψωνίσει ένας τυφλός καταναλωτής; Πόσο εύκολο είναι να αγοράσει γάλα που να μην είναι ληγμένο; Σε πόσους χώρους εστίασης του επιτρέπεται να εισέλθει μαζί με τον σκύλο-οδηγό του; Πόσο καλά εκπαιδευμένοι είναι οι εργαζόμενοι των καταστημάτων στο να υποδεχθούν ένα τυφλό άτομο και να το εξυπηρετήσουν σωστά ή να του επιτρέψουν να απολαύσει το ταξίδι της αγοραστικής εμπειρίας, με όρους ισότητας και συμπερίληψης;
Τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) είναι τα κύρια χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε. για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Συμβάλλουν στη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των πλέον ευάλωτων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών με αναπηρία.
Με βάση τα πορίσματα του διεθνούς δικαίου, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, δράση η οποία υλοποιείται για πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση, από την κυβέρνηση της Ν.Δ., εξελίσσει το πρότυπο υιοθέτησης συγκεκριμένων θετικών υποχρεώσεων για την προστασία των δικαιωμάτων που συναντάται στις θεματικές συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως αξίωση εξασφάλισης ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και συμμετοχής στην κοινωνική ζωή των ατόμων με αναπηρία.
Το κράτος, φυσικά, δεν πρέπει να εξαντλεί τον προστατευτικό του ρόλο σε παροχές, αλλά οφείλει να οικοδομεί σχέση εμπιστοσύνης με τον πολίτη που είναι άτομο με αναπηρία, η οποία να αντανακλά το ενδιαφέρον και τη μέριμνα για κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του.
Είναι γεγονός ότι ακόμα υπάρχουν ουσιώδεις ελλείψεις στην ελληνική και ενωσιακή νομοθεσία για τη διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της απασχόλησης, της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας, της εκπαίδευσης, της προσβασιμότητας σε κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, για την οποία θεωρώ απαραίτητο να δημιουργηθούν δομές υποστηριζόμενης διαβίωσης και στη χώρα μας. Ζήτημα εξαιρετικά κρίσιμο για τους γονείς, που δεν γνωρίζουν τι θα γίνει με τα παιδιά τους όταν αυτοί φύγουν από τη ζωή.
Καταλυτικό ρόλο για την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία και τη συμμετοχή τους στις ευκαιρίες που προσφέρουν οι τοπικές κοινωνίες, διαδραματίζει η διαμόρφωση φιλικών και προσβάσιμων πόλεων. Η κυβέρνηση,
ορθώς σχεδίασε και διαμόρφωσε επιτυχώς το αναγκαίο πλαίσιο για την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης, με στόχο την άρση των εμποδίων και των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένοι συμπολίτες μας για την αποτελεσματική κοινωνική τους ένταξη, με όρους αξιοπρέπειας, ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ειδικότερα, μέσα σε όλα όσα θεσμοθέτησε/θέσπισε, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, κατάφερε να ενεργοποιήσει :
Ένα πρόγραμμα κατάρτισης εκπαιδευτών στην κινητικότητα, τον προσανατολισμό και τις δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης των ατόμων με οπτική αναπηρία, για το οποίο έχει ήδη εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Είναι σημαντική η εκπαίδευση των ατόμων με οπτική αναπηρία από τη νηπιακή ηλικία. Από το πώς θα περάσουν τον δρόμο απέναντι, το μιμητικό χαμόγελο, μέχρι και τον τρόπο επιλογής του χρωματικού συνδυασμού των ρούχων που θα φορέσουν ώστε να ταιριάζουν. Η απουσία εκπαίδευσης είναι ικανή να καθηλώσει το άτομο στο σπίτι του.
2. Την ένταξη όσων αναπήρων το επιθυμούν στην αγορά εργασίας.
Το ποσοστό των ανέργων τυφλών στη χώρα μας ήταν πάντοτε μεγάλο. Οι περισσότεροι από αυτούς ζούσαν μέσω επιδοματικών πολιτικών, είτε συνδεδεμένοι με την επαιτεία. Η σημερινή κυβέρνηση κατάφερε, με προγράμματα απασχόλησης και επιχορήγησης με 75% του μισθού και των εισφορών στις επιχειρήσεις, να μειώσει αισθητά αυτό το ποσοστό ανεργίας.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η αποτελεσματική στήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με οπτική αναπηρία δεν προϋποθέτει μόνο τη δημιουργία οδηγών όδευσης στα πεζοδρόμια των πόλεων και γενικότερα την προσβασιμότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, αλλά και στο ψηφιακό, μέσω της ενσωμάτωσης όλων των Ευρωπαϊκών Οδηγιών στην ελληνική νομοθεσία.
Ζούμε στον αιώνα της επικοινωνίας, της απίστευτης ταχύτητας του διαδικτύου. Για τους ασθενείς με προβλήματα χαμηλής όρασης η τεχνολογία γίνεται προσβάσιμη μέσω οπτικών βοηθημάτων ή συστημάτων «text to speech» ή μεγέθυνσης της οθόνης και για τη χρήση των smartphones IOS μέσω voice over ή Android μέσω του talk back. Δυστυχώς, για όσους δεν βλέπουν καθόλου η προσβασιμότητα επιτυγχάνεται δύσκολα όταν αφορά ιστοσελίδες που περιλαμβάνουν κυρίως κείμενα και εικόνες. Τα άτομα με ολική αναπηρία όρασης, αποκλειόμενα από την ανάγνωση, αδυνατούν να μελετήσουν και να παρακολουθήσουν πλήρως τα τεκταινόμενα, γεγονός που τα οδηγεί σε γνωσιακές και πληροφοριακές ελλείψεις.
Μόλις το 29,4 % των ατόμων με αναπηρία στην Ευρωζώνη διαθέτουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σύγκριση με το 43,8 % των ατόμων χωρίς αναπηρία. Βρίσκομαι συχνά σε χώρους με ενθουσιώδεις και εμπνευσμένους ανθρώπους από startup αλλά και μεγάλες εταιρείες που «ποντάρουν» πολλά χρήματα στην καινοτομία του πληκτρολογίου και εκπλήσσομαι με το γεγονός ότι τα προϊόντα που με πολύ κόπο σχεδιάζουν δεν απευθύνονται σε πολύ σημαντικές κατηγορίες καταναλωτών. Αυτό προκύπτει κατά κανόνα από το γεγονός ότι ως κοινωνία δεν έχουμε ακόμα σκεφτεί ότι η αναπηρία είναι μια συνθήκη με την οποία ο καθένας κάποια στιγμή της ζωής του μπορεί και να συναντηθεί.
Τέλος, όλα όσα εφαρμόζονται προκειμένου να επιτευχθεί η ουσιαστική ισότητα ευκαιριών και η ενεργή συμμετοχή των ατόμων με οπτική αναπηρία στο κοινωνικό γίγνεσθαι δεν αποτελούν μορφή φιλανθρωπίας. Είναι υποχρέωση που απορρέει από τις αρχές και τις αξίες που θεμελιώνουν τον πολιτισμό μας, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
Ένας άνθρωπος που δεν βλέπει, δεν σημαίνει ότι στερείται οράματος (Stevie Wonder).
